مشرکان عرب بت های زیادی داشتند. اما از میان آنها سه بت : لات ـ عزّی ـ و منات.
بدون شک از اهمیت و شهرت خاصی برخوردار بودند.
درباره اسم گذاری این بتهای سه گانه به این نامها و نیز سازنده نخستین این بت ها و محل و طایفه ای که آنها را می پرستیدند گفتگو و اختلاف است و ما در اینجا به آنچه در کتاب ( بلوغ الارب فی معرفة احوال العرب) آمده است اکتفا می کنیم:
نخستین بت معروفی که عرب انتخاب کرد، بت منات بود که بعد از آنکه عمرو بن لُحی بت پرستی را از شام به حجاز منتقل کرد ، ساخته شد. این بت در منطقه ای در کنار دریای احمر در میان مدینه و مکه قرار داشتو همه ی اعراب برای ان احترام قائل بودند و نزد آن قربانی می کردند ولی بیش از همه دو قبیله اوی و خزرج به آن اهمیت می دادند. تا اینکه در سال هشتم هجرت ( فتح مکه) هنگامی که پیامبر از مدینه به مکه می رفت ، علی (ع) را فرستاد تا آن را در هم شکست.
عرب جاهلی مدتی بعد از ساختن بت منات به سراغ لات رفت که به صورت سنگی چهارگوشه بود و در سرزمین طائف قرار داشت. همانجا که امروز مناره طرف چپ مسجد طائف قرار دارد. خدمه این بت بیشتر طائفه ثقیف بودند. هنگامی که آنها مسلمان شدند ، پیامبر مغیرة را فرستاد و آنر ا در هم شکست و در آتش سوزاند.
سومین بتی را که عرب جاهلی انتخاب کرده بود، عزّی و در محلی در مسیر مکه به سوی عراق نزدیک ذات عرق قرار داشت و قریش برای آن اهمیت فراوانی قائل بود.
آنها به این بتهای سه گانه تا آن اندازه اهمیت می دادند که به هنگام طواف اطراف خانه خدا می گفتند:
((و الّلات و العزّی و مناة الثالتة الاخری فإنَّ هُنَّ الغرانیق اولی و إنًَّ شفاعتهُنَّ لتُرتجی))
لات و عزی و منات پرندگان زیبای بلند مقامی هستند که از آنها امید شفاعت می رود.!!!
جالب اینکه این بتها را دختران خداوند می دانتستند.
عجب اینکه در نامگذاری آنها نیز غالباً از اسماء خداوند استفاده کرده بودند! منتها با علامت تأنیث تا بیانگر اعتقاد فوق باشد. به این ترتیب که اللات در اصل اللاهة بوده سپس حرف هـ ساقط شده ، العزّی مونث أعزّ است و منات از منی الله الشیء به معنای تقدیر چیزی از ناحیه خدا گرفته شده است.
برخی نیز آنرا از ماده نوء می دانند که عبارت بود از ستارگانی که عرب به آنها اعتقاد داشت.
منبع: بلوغ الارب فی معرفة احوال العرب ص ۲۰۲ ، ۲۰۳ ۲- تفسیر نمونه ج ۲۲ ص ۵۲۶ ، ۵۲۷

با تشکر از جناب آقای جواد محمد زاده به خاطر ارسال این مطلب.

+ نوشته شده در شنبه بیستم آبان ۱۳۹۱ ساعت 10 توسط مسلم سخنی نوش آبادی
|